Gesha Panama – Mảnh Đất Sinh Ra Những Hạt Cà Phê Đỉnh Cao 

Panama, một quốc gia tại trung Mỹ, nằm dọc theo Vành Đai Cà Phê, hưởng một khí hậu lý tưởng cho việc trồng cây cà phê. Theo số liệu từ USDA, hơn 80% diện tích trồng cà phê ở Panama là arabica, trong khi 20% còn lại thuộc loại robusta.

Mặc dù sản lượng cà phê Panama không lớn, nhưng chất lượng cà phê ở đây lại nổi bật. Nổi tiếng với những loại cà phê Gesha có giá trên 800 USD/pound, Panama không chỉ là nơi sản xuất cà phê quý hiếm mà còn là địa điểm thu hút sự chú ý của người yêu cà phê trên khắp thế giới. Panama có thể trở thành địa điểm đầu tiên cho một trải nghiệm “du lịch cà phê” mới, làm thay đổi cách chúng ta nhìn nhận về việc sản xuất, mua sắm, và thưởng thức cà phê đặc sản.

Lịch sử cà phê ở Panama

Lịch sử cà phê ở Panama bắt đầu khi những người nhập cư châu Âu mang giống cây Gesha đến Panama vào cuối thế kỷ 19. Khu vực đầu tiên được họ khám phá là tỉnh Chiriqui, được người bản địa gọi là “thung lũng mặt trăng.” Chiriqui, đến ngày nay, vẫn là trung tâm sản xuất cà phê chính ở Panama.

Ban đầu, các đồn điền cà phê nằm ven biển, nhưng với độ cao thấp, chúng nhanh chóng bị tấn công bởi sâu bệnh. Điều này buộc người nông dân phải chuyển sản xuất lên những vùng cao hơn, và hiện nay, Ba vùng cà phê chính là Boquete, Volcán và Renacimiento, đều thuộc tỉnh Chiriqui.

Mặc dù Panama không phải là một quốc gia cà phê lớn, nhưng nổi bật với chất lượng cà phê đặc sản. Các khu vực trên cao nguyên có khí hậu nhỏ, giúp kiểm soát sâu bệnh và tạo ra môi trường độc đáo, nơi các giống cà phê Arabica phát triển mạnh mẽ.

Trong số những giống cà phê đặc trưng của Panama, Gesha nổi tiếng nhất, đưa Panama trở thành ngôi sao trên bản đồ cà phê đặc sản quốc tế. Gesha đầu tiên được thu thập từ Ethiopia vào những năm 1930, và năm 1953, nó được đưa đến Centro Agronómico Tropical de Investigación y Enseñanza (CATIE). CATIE đã phân phối Gesha, thường được gọi là T2722, trên khắp Panama từ những năm 1960.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy Gesha không phải là giống cà phê dễ trồng. Ban đầu, CATIE quảng cáo Gesha có khả năng kháng bệnh gỉ sắt trên lá cà phê, nhưng khi trồng ở độ cao thấp, nó lại tạo ra cà phê với hương vị kém hấp dẫn. Mặc dù Gesha phát triển mạnh ở độ cao trên 1.700 mét so với mực nước biển, nhưng nó lại thích ứng khó khăn và có năng suất thấp. Điều này khiến việc trồng và chăm sóc Gesha trở thành thách thức đối với nông dân.

Thậm chí khi vượt qua những khó khăn trên, thời điểm thu hoạch Gesha cũng là một vấn đề. Theo một nông dân cà phê thế hệ thứ tư ở Panama, hạt cà phê Gesha chín nhanh hơn so với các giống khác và cần phải được sơ chế ngay sau khi thu hoạch để giữ được hương vị tốt nhất.

Vào những năm 1960, Gesha hoàn toàn không phải là giống cây cà phê được ưa chuộng đối với nông dân thời kỳ đó. Ngoài việc sản lượng thu hoạch ít và khó trồng, ngành cà phê trong thập kỷ 1960 chủ yếu tập trung vào số lượng, giá cả và tính đồng nhất hơn so với hiện nay. Những giống cây cà phê khó trồng, năng suất thấp thường không được trồng rộng rãi, và chỉ một số ít nông dân giữ lại vài cây Gesha trên mảnh đất của họ.

Cần mất vài thập kỷ cho hương hoa và trái cây tinh tế của những hạt cà phê Gesha được phát hiện một cách trọn vẹn. Những quả cà phê từ cây Gesha thường được trộn với hạt từ nhiều giống khác trong trang trại của các nhà sản xuất. Ban đầu, nông dân không hiểu rằng Gesha đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra hương vị tuyệt vời mà sau này sẽ trở thành đối tượng đấu giá với giá lên tới hơn 800 đô la mỗi pound. Cho đến đầu những năm 2000, gia đình Peterson, chủ sở hữu của Hacienda La Esmeralda ở Boquete, Panama, quyết định chế biến cà phê Gesha thành một lô duy nhất. Từ đó, thế giới đã trở nên quen thuộc và cuồng nhiệt với hương hoa thơm của những hạt cà phê Gesha thượng hạng.

Năm 2004, gia đình Peterson gửi lô cà phê Gesha của họ đến cuộc đấu giá Best of Panama và đạt được giá chưa từng có là 20,10 đô la mỗi pound. Gesha vẫn là loại cà phê được săn đón, với hạt Gesha single-origin thường đạt hơn 90 điểm trên thang điểm SCA, và Panama vẫn là địa điểm hàng đầu sản xuất cà phê Gesha single-origin trên thế giới.

Giá trị của hạt Gesha ngày nay

Ngày nay, nhiều trang trại cà phê ở Panama thuộc sở hữu của người nước ngoài hoặc các nhà đầu tư quốc tế. Những chủ sở hữu này mang đến kỹ năng và ý tưởng mới cho trang trại của họ, với sức mạnh tài chính giúp cải thiện cơ sở hạ tầng, đầu vào và phát triển, đặc biệt là trong việc đảm bảo trách nhiệm xã hội và bền vững môi trường. Mặc dù tác động chủ yếu là tích cực, sự gia tăng các nhà đầu tư quốc tế cũng đi kèm với việc tăng giá trị bất động sản, với giá đất thường vượt quá giá của những người địa phương và chủ sở hữu đất địa phương.

Giá trị cao của Gesha mang lại cả những tác động tích cực và tiêu cực trong ngành cà phê Panama. Đối với những nhà sản xuất đã lâu, nhận được giá tốt cho Gesha của họ thường dẫn đến việc tái đầu tư vào cộng đồng và cải thiện trang trại để đảm bảo bền vững môi trường. Tuy nhiên, sức hấp dẫn của giá trị cao của Gesha cũng khiến một số người bỏ qua các thương lượng mua đất truyền thống và thậm chí phá rừng bất hợp pháp ở các khu vực công viên quốc gia để có được vị trí tốt nhất cho trang trại mới (đôi khi là bất hợp pháp).

Ngay cả khi việc bán hạt Gesha với giá cao vẫn là hiếm, ngành công nghiệp cà phê đang phát triển mạnh mẽ ở Panama, mang lại tiềm năng tăng thu nhập cho nhiều nhà sản xuất và công nhân cà phê trong khu vực.

Xem thêm các sản phẩm của GUVIS.vn ngay nhé: máy xay cà phê, coffee nguyên chất, máy pha cà phê,…